Już w dniu 12 marca 2022 roku, czyli niecałe trzy tygodnie po rosyjskiej agresji na Ukrainę, rząd wprowadził nowe przepisy, które znacznie ułatwiają tę procedurę. Co pracodawca powinien wiedzieć na temat kandydata lub kandydatki, aby mieć pewność, że osoba taka przebywa w Polsce legalnie oraz nic nie stoi na przeszkodzie w jej zatrudnieniu?
Po pierwsze – osoba taka musi mieć ważne zezwolenie na pobyt stały, zaświadczenie o korzystaniu z ochrony tymczasowej oraz paszport. Po drugie – znajduje się na terytorium Polski od 24 lutego 2022 roku, czyli momentu rozpoczęcia wojny. Potwierdzeniem tego powinien być umieszczony w paszporcie stempel Straży Granicznej. Po trzecie – obywatel/obywatelka Ukrainy jest traktowana przez przepisy prawa pracy tak samo, jak Polacy, a więc wynagrodzenie brutto nie może być niższe od tego, jaki zostało ogłoszone ostatnio przez Główny Urząd Statystyczny.
Jak każda inna umowa o pracę, także ta zawierana z osobą Ukrainy musi być sporządzona na piśmie, jednak uchodźca wojenny musi wcześniej otrzymać jej dokładne tłumaczenie w swoim języku. W umowie powinny znaleźć się takie informacje, jak stanowisko/rodzaj wykonywanej pracy, symbol PKD zawodu, adres wykonywania pracy, wymiar czasu pracy oraz okres jej wykonywania. Należy także podać wynagrodzenie brutto oraz – opcjonalnie – netto.
Po zawarciu umowy pracownik z Ukrainy ma takie same prawa i obowiązki, jakie obowiązują Polaków. A więc odprowadzone są składki na ubezpieczenie zdrowotne i emeryturę, może także udać się na urlop chorobowy, ma również prawo do wszystkich przewidzianych przez Kodeks Pracy urlopów okolicznościowych.
Jeżeli osoba z Ukrainy posiada studia wyższe lub wysoce specjalistyczne kwalifikacje, wówczas może ubiegać się o Niebieską Kartę. Jest to dokument potwierdzający jej umiejętności, a jego pozyskanie wiąże się z osobną procedurą. Niezbędne będą także z jej strony dokumenty potwierdzające posiadaną wiedzę oraz doświadczenie.
W każdym przypadku o zatrudnieniu do pracy obywatela Ukrainy należy poinformować o tym fakcie Powiatowy Urząd Pracy właściwy dla adresu siedziby pracodawcy. Dopuszczalne jest zgłoszenie tego w terminie do 14 dni od momentu podjęcia pracy przez obcokrajowca. Można zrobić to osobiście, na miejscu lub przez oficjalną stronę PUP-u, na której znajduje się formularz zgłoszeniowy online. Ponadto w terminie do siedmiu dni pracownik musi zostać zgłoszony do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego.
Wszyscy obywatele Ukrainy podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. Po zakończeniu roku podatkowego obywatele Ukrainy, którzy mają rezydencję podatkową w Polsce, składają zeznanie podatkowe do urzędu skarbowego właściwego ze wzglądu na miejsce zamieszkania.
Wszelkie informacje na temat bezpośredniego zatrudniania obywateli Ukrainy w Polsce znajdziesz na oficjalnej stronie rządowej pod adresem https://www.biznes.gov.pl/pl/portal/00211.